W ciągu ostatnich 20 lat polski sektor spożywczy przeszedł znaczące przeobrażenia, a dzięki stałemu rozwojowi technicznemu, technologicznemu i organizacyjnemu, Polska jest ósmym eksporterem żywności spośród państw UE, a ponadto oferuje duży potencjał dla produkcji żywności ekologicznej. W 2019 r. wpływy z eksportu znacząco się zwiększyły o blisko 7 proc. do prawie 32 mld euro, wobec 29,7 mld euro w 2018r., jak podaje Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Co daje taki rozpęd polskiej branży spożywczej i jakie zmiany może przynieść 2020 rok?
Eksperckie raporty i analizy wskazują trendy, o których wielokrotnie mówiono na kongresach, konferencjach i seminariach w poprzednim roku. Fachowcy od handlu i marketingu skupiają się na szybkim dotarciu do konsumenta z coraz bardziej oryginalnymi produktami pod hasłem „zdrowo, smacznie, tradycyjnie, w opakowaniu ekologicznym, z krótkim składem na etykiecie”. Ale nie tylko jakość produktu jest ważna. Ważny staje się sposób dotarcia i forma płatności – wygodne dla konsumenta – podkreśla ekspert rynku, Andrzej Faliński z Forum Dialogu Gospodarczego i wskazuje na kilka czynników zmieniających rynek, o których m.in. będziemy rozmawiać podczas WorldFood Poland.
Gwałtowne przyspieszenie digitalizacji
Szacuje się, że już ok 7% rynku detalicznego to różne formy e-commerce. Nastąpił gwałtowny wzrost e-sprzedaży żywności, a spotęgowały to niedziele bez handlu i rozwój oferty logistycznej. IT tworzy nową jakość uczestniczenia w rynku i poznawania go poprzez uaktywnienie i stabilizację wirtualnego kanału sprzedaży i dostawy. Procesowi digitalizacji działań służy narastająca intensywność konkurencji, reorganizacji firm, procesy koncentracyjne w handlu i produkcji. IT rozwija się na wszystkich typach powierzchni handlowych, stymulując strategie oparte o automatyzację operacji handlowych.
Rozwój sprzedaży wielokanałowej
Na tym gruncie wyrastają nieznane wcześniej modele handlu „sharingowego”, subskrypcyjnego, kooperacyjnego. Najbardziej upowszechnia się proces hybrydyzacji handlu: firmy handlu off-linowego (fizycznego) uruchamiają równoległy kanał internetowy i sklepy on-linowe poszukują terminali sprzedaży fizycznej o funkcjach sklepowych i logistycznych. Zmienia to sposób wykorzystania sklepów średniej wielkości czy małych oraz wymusza powstanie nowych modeli sprzedaży i odbioru zakupionego towaru (rozwija się logistyka doręczeń i odbioru zakupów).
Wiązanie oferty i motywacji zakupowej z naturą i zdrowiem
Kreuje się najbardziej widoczna motywacja zakupowa konsumentów, wiążąca zdrowotne walory zakupów z różnorodnymi funkcjonalnościami żywności, opakowań, trybu życia. Świadomość konsumencka sięga po prewencję zagrożeń i profilaktykę zdrowotną. Jest to wiodący wątek przekazu marketingowego wielu kategorii i grup produktów (żywnościowych i z żywnością związanych). Jego najwidoczniejszym objawem jest wzrost segmentu produktów sklepów sygnowanych związkiem z naturą, ekologią, zdrowiem (bio, organic czy eco).
Ekologia i odpowiedzialność społeczna jako elementy tożsamości i strategii firm handlowych
Firmy wszystkich w zasadzie formatów handlowych podkreślają potrzebę troski o środowisko naturalne, konieczność zapanowania nad zmianami klimatu, pogorszeniem jakości życia, nowymi zjawiskami w zakresie epidemiologii chorób cywilizacyjnych. Trend ten uwidocznia się w programach takich jak „zero waste” i „zero plastic”, w nowym podejściu do opakowań itp. i będzie on kreował strategie produkcyjne i sprzedażowe.
A co na to HoReCa, nierozerwalnie związana z przemysłem spożywczym? Wartość rynku HoReCa w Polsce szacowana jest na około 30 mld PLN i w ostatnich latach rośnie średnio o 5 – 6 % rocznie. Rosnąca gospodarka i wynagrodzenia plus dodatkowe źródło dochodów, np. program „Rodzina 500 plus”, to główne powody solidnych wzrostów, jakie notuje rynek gastronomiczny.
Choć branża nie powinna mieć powodów do narzekania to zauważa, że tempo wzrostu wyhamowuje. Wpływ na lekkie spowolnienie ma wysoka baza z poprzednich lat oraz rosnąca konkurencja. Spowodowała ona, że firmy walczą ze sobą na ceny. Tłok w branży zmusza często do balansowania na granicy opłacalności, a brak profesjonalnej kadry to kolejny problem, który zauważa prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szefów Kuchni i Cukierni Jarosław Uściński, właściciel restauracji i edukator kulinarny, od kilku edycji WorldFood Poland szef Jury:
Trendy – mamy dwa lekko skrajne. Jeden to kucharze ceniący produkty sezonowe, wysoką jakość i możliwie niepowtarzalne autorskie dania. Na drugim biegunie znak czasów czyli convenience food czy pół produkty dedykowane cateringowi i szeroko pojętej gastronomii. Nie znaczy to że jakość musi być zła, ale to wynik masowych oczekiwań konsumentów, wynik coraz trudniejszego rynku dobrego pracownika, dobrego kucharza i dramatycznie rosnących kosztów od wynagrodzeń pracowniczych po gigantyczne wzrosty cen surowca. Dlatego wielu właścicieli kupuje kompromis jakości i ceny, wymagający mniej „ogarniętych” zawodowo pracowników. Efekt – mniej czasu pracy, mniej surowca na zapleczu, mniej wydanej energii i w efekcie mniejszy procentowo zysk ale uzyskany znacznie mniejszymi kosztami pośrednimi. Prowadzić to musi do obniżenia poziomu jakości. I kolejny problem – chcemy być obsłużeni możliwie dobrze. Celowo nie używam słowa profesjonalnie, ale dobrze. Dziś zbliżamy się do rynku pracy takiego jak USA czy kraje Europy Zachodniej. Proste sieciówki i miejsca średniego poziomu bardzo często obsługiwane są przez ludzi którzy kompletnie mają za nic jakość, sprawność, etykę, czystość czy profesjonalizm. Polska jest jeszcze wzorem w porównaniu z Zachodem, ale system edukacji kompletnie zapomniał o tych zawodach. Dlatego każdy widzący szansę dla siebie w tej branży powinien szkolić się i edukować żeby godnie i sprawnie sprzedawać to czego oczekuje od niego firma, pracodawca, a przede wszystkim klient. Może to dość radykalne, ale prawda jest dla profesjonalistów najważniejsza, bo pozwala się w porę obudzić i zacząć dobrą kontrrewolucję w sferze naszego świata Gastronomii, tej z której chcemy być dumni i której ufają nasi Goście. Dlatego też zapraszam na WorldFood Poland.
Targi WorldFood Poland od siedmiu lat są platformą wymiany poglądów fachowców całej branży. Nie zabraknie ich również w tym roku. Będziemy się dzielić wiedzą przy smakach i zapachach z całego świata, będziemy kojarzyć najlepszych producentów żywności z fachowcami od handlu i dystrybucji. Pokażemy także bogatą ofertę dla HoReCa, produkty najwyższej jakości. Serdecznie zapraszamy w dniach 21-23 kwietnia do Stolicy na największe wydarzenie biznesowe branży spożywczej.
Więcej informacji o możliwościach uczestnictwa w wydarzeniu na stronie: www.worldfood.pl